Het gebruik van ND filters

Wat zijn ND filters ?

ND (neutral density) filters of kortweg grijsfilters zijn donker gekleurde tot bijna zwarte filters die het invallen licht sterk reduceren zonder invloed te hebben op de kleur van het invallend licht.

Waarom ND filters gebruiken ?

Om een foto te maken hebben we licht nodig, als we het licht volledig zoude blokkeren hebben we een zwarte foto. Door het licht slecht gedeeltelijk te blokkeren worden we verplicht om de foto langer te gaan belichten.

Werken met ND filters impliceert meestal het gebruik van een statief gezien de sluitertijden behoorlijk lang kunnen worden.

Welk effect hebben ND filters ?

  • Door de langere sluitertijd wordt de foto geen “bevroren” momentopname maar eerder een beeld van wat er zich gedurende een zekere tijdspanne afspeelde. Stromend water en voorbij trekkende wolken zijn niet langer scherp maar worden a.h.w.uitgesmeerd terwijl stilstaande elementen hun scherpte wel behouden. Voor dit effect hebben we een ND filter nodig die heel donker is (bv. ND 1000 – equivalent van 10 stops)
  • Wanneer er te veel (tegen)licht aanwezig is en de foto deels overbelicht zou worden, kan de ND filter dat compenseren zonder al te veel of geen bewegingsonscherpte (bv ND 4 – equivalent van 2 stops)

LET OP:
De sluitersnelheid wordt aangepast maar het diafragma en de ISO waarde moet dezelfde blijven als wanneer je géén ND filter zou gebruiken. Op die manier komt er uiteindelijk evenveel licht binnen, maar wel over een langere periode.

ND filters kiezen

Ronde ND filters die rechtstreeks op de lens kunnen geschroefd worden zijn voor de beginneling ideaal. Deze zijn ook het goedkoopst.
Wie een gradueel ND filter zoekt, moet echter werken met een filterhouder en losse filterelementen.

LET OP:
Uw ND filter moet dezelfde diameter hebben als de diameter van uw lens. Deze diameter staat duidelijk vermeld vooraan in de rand van de lens.
Heb je verschillende lensdiameters dan koop je best een filter voor de lens met de grootste diameter. Koop voor je kleinere lens een Step-up adapter die het mogelijk maakt om je grotere filter toch op je kleinere lens te plaatsen.

Graduele ND filters

Deze bestaan niet als opschroefbaar model. Je kiest dan voor een opschroefbare filterhouder waarin je (vierkante of ronde) graduele filters kan plaatsen.
Graduele filters hebben een donkere en een lichte helft waarbij de scheiding meestal net op de horizon wordt geplaatst. Zo krijg je bv. een iets onderbelichte lucht bovenaan en een iets overbelichte voorgrond onderaan.

Sterkte van de ND filters

De graad waarin de ND filter licht blokkeert wordt aangeduid in “stops” Elke stop halveert de hoeveelheid licht die doorgelaten wordt. Je hebt filters gaande van 1 stop tot wel 16 stops.

Er zijn ook variabele ND filters waarbij je door het draaien aan een ring op de filter zelf de sterkte (stops) van de filter aanpast.

Welke sluitersnelheid hoort bij welke ND filter ?

Dit bepaal je met een ND Calculator. Die bestaan als gewone tabellen op papier maar er zijn ook ND Calcuator apps voor op je tablet of smartphone.


Het gebruik van de ND Calculator:

Zie de tabelvormige calculator die je hier kan downloaden.